Cà phê, một trong những nông sản quan trọng và giá trị nhất của Việt Nam, đặc biệt là ở tỉnh Gia Lai, nơi được biết đến với những vườn cà phê xanh mướt và hương vị cà phê độc đáo. Với giá cà phê cực cao (giá cà phê gia lai hôm nay ngày 07/09 đạt > 120.000 VNĐ) thì việc chăm sóc theo quy trình để có được những hạt cà phê chất lượng là điều tất yếu. Bài viết này sẽ đưa bạn đến với quy trình trồng và thu hoạch cà phê tại Gia Lai, từ khâu chuẩn bị đất đến việc thu hoạch và chế biến cà phê.
1. Chuẩn bị Đất và Cây Giống
Chuẩn bị đất
Quá trình trồng cà phê bắt đầu với việc chuẩn bị đất. Đất trồng cà phê tại Gia Lai thường được lựa chọn là đất đỏ bazan, loại đất rất thích hợp cho cây cà phê nhờ độ PH lý tưởng và khả năng giữ nước tốt. Đất cần được làm sạch cỏ dại và các mảnh vụn hữu cơ. Sau đó, đất được cày xới để làm tơi xốp, tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của rễ cây.
Cây giống
Cây giống cà phê được chọn lọc từ những cây mẹ khỏe mạnh và cho năng suất cao. Giống cà phê Arabica và Robusta là hai loại phổ biến nhất tại Gia Lai. Cây giống được gieo trồng trong các bầu đất hoặc giỏ nhỏ trước khi được chuyển đến khu vực trồng chính. Việc chọn giống tốt và chuẩn bị cây giống chất lượng sẽ quyết định rất lớn đến hiệu quả thu hoạch sau này.
2. Trồng và Chăm Sóc Cây Cà Phê
Trồng cây
Sau khi chuẩn bị đất và cây giống, bước tiếp theo là trồng cây. Cây cà phê thường được trồng theo hàng và khoảng cách giữa các cây khoảng 2-3 mét để đảm bảo đủ không gian cho cây phát triển. Việc trồng cây cần phải thực hiện vào mùa mưa để cây dễ dàng thích nghi với môi trường mới.
Chăm sóc
Chăm sóc cây cà phê là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng. Các công việc chính bao gồm:
- Tưới nước: Cây cà phê cần được tưới nước đều đặn, đặc biệt trong mùa khô. Tùy thuộc vào thời tiết và độ ẩm của đất, việc tưới nước có thể được thực hiện từ 1-2 lần mỗi tuần.
- Bón phân: Cây cà phê cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thông qua việc bón phân định kỳ. Phân hữu cơ và phân hóa học được sử dụng để cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.
- Cắt tỉa: Việc cắt tỉa các cành yếu và cây bệnh giúp cây cà phê phát triển khỏe mạnh hơn. Cắt tỉa cũng giúp cây duy trì hình dạng tốt và tăng cường sự lưu thông không khí.
- Phòng trừ sâu bệnh: Sâu bệnh là mối đe dọa lớn đối với cây cà phê. Các biện pháp phòng trừ bao gồm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và các phương pháp sinh học để kiểm soát sâu bệnh.
3. Thu Hoạch
Thời điểm thu hoạch
Cà phê thường được thu hoạch khi quả đã chín hoàn toàn, có màu đỏ tươi và dễ dàng tách ra khỏi cây. Thời điểm thu hoạch thường rơi vào mùa khô, từ tháng 11 đến tháng 3. Việc thu hoạch đúng thời điểm rất quan trọng để đảm bảo chất lượng cà phê.
Phương pháp thu hoạch
Tại Gia Lai, việc thu hoạch cà phê chủ yếu được thực hiện bằng tay. Các công nhân sẽ cắt từng quả cà phê chín và bỏ vào giỏ. Phương pháp thu hoạch bằng tay giúp loại bỏ các quả cà phê không đạt tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng hạt cà phê cao nhất.
Xử lý sau thu hoạch
Sau khi thu hoạch, cà phê sẽ được sơ chế ngay tại vườn để loại bỏ các tạp chất và quả cà phê hỏng. Sau đó, cà phê được mang về nhà máy để tiếp tục quy trình chế biến, bao gồm tách vỏ, rang xay và đóng gói.
Quy trình trồng và thu hoạch cà phê tại Gia Lai là một chuỗi các bước công phu và đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ. Từ việc chuẩn bị đất, chọn giống, trồng và chăm sóc cây, đến thu hoạch và chế biến, mỗi công đoạn đều ảnh hưởng đến chất lượng cuối cùng của hạt cà phê. Với sự đầu tư công sức và kỹ thuật, những hạt cà phê từ Gia Lai không chỉ nổi bật về chất lượng mà còn mang trong mình hương vị đặc trưng, góp phần làm phong phú thêm bản đồ cà phê thế giới.